23 ανθρωπιστικές οργανώσεις «δείχνουν» την κυβέρνηση για το χάος στα hot spot

Μέσα σε μια θύελλα από αλληλοκαταγγελίες για την κατάσταση στα hotspots των νησιών, από δικαστικές προσφυγές που μπορεί να μπλοκάρουν τις επιστροφές στην Τουρκία και από αδιέξοδες διαπραγματεύσεις στην Ευρώπη, το μόνο που έλειπε ήταν η σοβαρή επιδείνωση των καιρικών συνθηκών για να θέσει την κατάσταση εντελώς εκτός ελέγχου.

Ακόμη διακόσιοι εξήντα οκτώ πρόσφυγες έφθασαν το τελευταίο τριήμερο στα ελληνικά νησιά για να προστεθούν στον πληθυσμό των σχεδόν 17.000 εγκλωβισμένων που διαβιώνουν με ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης σε ακατάλληλες συνθήκες σε καταλύματα κανονικής χωρητικότητας 7.450 ατόμων και εκτεθειμένοι στη βροχή και το κρύο. Μετά το τραγικό ατύχημα αργά το βράδυ της περασμένης Πέμπτης στη Μόρια της Λέσβου, όπου κάηκαν μέσα στη σκηνή τους μια γιαγιά με το εγγονάκι της και δύο ακόμη πρόσφυγες, ο αρμόδιος υπουργός Γιάννης Μουζάλας αλλά και ο συντονιστής για το προσφυγικό βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Κυρίτσης υποστήριξαν με κάθε τρόπο ότι ήταν ένα «τυχαίο περιστατικό», το οποίο «θα μπορούσε να συμβεί σε κάθε σπίτι».

Και το έπραξαν ενώ είναι ακόμη σε εξέλιξη οι έρευνες Πυροσβεστικής και Αστυνομίας για τις συνθήκες του δυστυχήματος και δεν έχει καν ξεκινήσει μια διοικητική έρευνα για να διαπιστωθεί εάν οι υπεύθυνοι είχαν λάβει τα μέτρα ασφαλείας που προβλέπουν οι νόμοι και προφανώς δεν επιτρέπουν χρήση υγραερίου μέσα σε αντίσκηνα.

Την απάντηση στα όσα έσπευσαν να δηλώσουν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι έδωσαν χθες με μια επιστολή-καταπέλτη 23 μεγάλες και μικρές ανθρωπιστικές οργανώσεις γράφοντας: «Το πρόσφατο δυστύχημα στη Μόρια δεν έγινε την κακιά στιγμή που μπορεί να συμβεί στον καθένα. Αφορά τις συνθήκες διαβίωσης σε χώρο ευθύνης του κράτους, το οποίο οφείλει να τηρεί συγκεκριμένους κανόνες ασφαλείας. Πώς όμως να θέσει τέτοιους κανόνες, όταν το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής δεν ενδιαφέρθηκε να καταρτίσει σε κανέναν καταυλισμό, στα νησιά και την ενδοχώρα, κανονισμό λειτουργίας, ο οποίος μεταξύ άλλων θα προέβλεπε τα σχετικά με την ασφάλεια και την πυρασφάλεια του χώρου;

Εξάλλου, στους χώρους αυτούς, κλειστούς και ανοιχτούς, προΐστανται διοικητές που έχουν διοριστεί από το υπουργείο με ad hoc διαδικασίες, χωρίς διαγωνισμό, χωρίς να υπάρχουν απαιτητά προσόντα και σαφείς αρμοδιότητες, και χωρίς βέβαια οι διευθυντές να έχουν στα χέρια τους κάποιον κανονισμό να ακολουθήσουν». Οι 23 οργανώσεις (μεταξύ τους οι Solidarity Now, Asante, Generation 2.0, Δίκτυο για τα Δικαιώματα του παιδιού, Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων κ.ά.) τονίζουν ότι «στους προσφυγικούς καταυλισμούς ήδη έχουν εξαντληθεί τα όρια της ανθρώπινης αντοχής και περιμένουν την απόδοση ποινικών ευθυνών».

Υπενθυμίζεται ότι την αμέσως επόμενη μέρα του δυστυχήματος, ο κ. Μουζάλας αφενός προσπάθησε να καθησυχάσει τους νησιώτες λέγοντας ότι θα ξεκινήσει η αποφόρτιση, καθώς από τον Δεκέμβριο θα φεύγουν ανά εβδομάδα προς την Τουρκία 100-200 άνθρωποι και ο ρυθμός θα αυξηθεί περαιτέρω τον Ιανουάριο. Για να αυξηθεί ο αριθμός των επιστροφών στην Τουρκία πρέπει να απορρίπτονται οι αιτήσεις ασύλου που υποβάλλονται. Ομως, σήμερα διεξάγεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας δίκη που μπορεί να ανατρέψει κάθε τέτοια πρόβλεψη. Το ΣτΕ καλείται να κρίνει εάν είναι συνταγματική η σύσταση των επιτροπών που κρίνουν τα αιτήματα ασύλου των προσφύγων σε δεύτερο βαθμό αλλά και συγκεκριμένες αποφάσεις που τους στέλνουν στην Τουρκία θεωρώντας πως είναι μια «ασφαλής τρίτη χώρα».

Αφετέρου, ο κ. Μουζάλας είχε προσπαθήσει να μεταθέσει τις ευθύνες για την κατάσταση στην Ευρωπαϊκή Ενωση, λέγοντας ότι δεν στέλνει ειδικούς να βοηθήσουν στην εξέταση των αιτήσεων ασύλου. «Είχαν υποσχεθεί 400 και έστειλαν 36», επανέλαβε ο κ. Μουζάλας. «Οι αριθμοί δεν είναι σωστοί. Ισως ο κ. Μουζάλας να αναφερόταν μόνο σε ένα νησί», ήρθε η απάντηση χθες από τον εκτελεστικό διευθυντή της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου (EASO) Χοσέ Καρέιρα που βρέθηκε στην Αθήνα στο πλαίσιο διεθνούς συνάντησης με οργανώσεις. «Δεν μπορούμε να πούμε ακριβή αριθμό, γιατί ο αριθμός αυτός ποικίλλει ανά νησί, ανά μήνα, ανά εβδομάδα. Είναι πάντως περίπου 210 άτομα, συμπεριλαμβανομένων, βέβαια, και των μεταφραστών», πρόσθεσε ο κ. Καρέιρα παραδεχόμενος ότι «χρειάζεται να διπλασιάσουμε τον αριθμό αυτό και πρέπει να έχουμε περισσότερο εξοπλισμό και διαφορετικούς και πιο γρήγορους τρόπους να δουλεύουμε».

Πάντως, από το επιτελείο Μουζάλα επέμεναν στον αριθμό 36 λέγοντας ότι οι υπόλοιποι είναι άλλες ειδικότητες και όχι χειριστές αιτήσεων ασύλου. Στην ίδια συνάντηση, ο Ευρωπαίος επίτροπος Μετανάστευσης Δ. Αβραμόπουλος μίλησε για την ανάγκη αλληλεγγύης «όχι στα λόγια και όχι αλά καρτ».

Την έκρυθμη κατάσταση στα νησιά ήρθε να επιβεβαιώσει και νέο περιστατικό κακομεταχείρισης ενός 25χρονου από το Ιράκ, ο οποίος, σύμφωνα με το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, έμεινε δεμένος ως κρατούμενος σε ένα παγκάκι στην Αστυνομική Διεύθυνση Σάμου επί 19 μέρες αφού προηγουμένως είχε νοσηλευθεί μετά τον τραυματισμό του σε επεισόδια σε καταυλισμό προσφύγων. Από την Αστυνομία διαψεύδονται τα περί δεσίματος και κακών συνθηκών και αναφέρεται ότι ήρθε με κατηγορίες για συμμετοχή στα επεισόδια. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να δικαιολογήσει την παρατεταμένη κράτηση εκτός κρατητηρίων

. Προαναγγέλλεται επίσης έρευνα για πιθανές ευθύνες αστυνομικών. Εκρυθμη είναι η κατάσταση και στην ενδοχώρα, με ενδεικτική τη φωτιά που ξέσπασε χθες το πρωί στο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων Νέας Καβάλας Κιλκίς. Συγκεκριμένα, στις 05:45 τυλίχθηκε στις φλόγες μια σκηνή που χρησιμοποιούσαν ως σχολείο, ένα ξύλινο κιόσκι και δύο μικρότερες σκηνές, χωρίς ευτυχώς να έχουν αναφερθεί τραυματισμοί. Τα ακριβή αίτια της πυρκαγιάς παραμένουν άγνωστα, ερευνάται το ενδεχόμενο να προκλήθηκε από κάποιο σώμα θέρμανσης. Στο μεταξύ, σήμερα παράσταση διαμαρτυρίας θα κάνουν οι κάτοικοι του Δήμου Θέρμης Θεσσαλονίκης.

Η κινητοποίηση, σύμφωνα με ανακοίνωση του Δήμου Θέρμης, έχει ως αίτημα τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των προσφύγων στη δομή φιλοξενίας στα Βασιλικά και ενημέρωση του τοπικού δήμου προκειμένου να συμβάλει στην ομαλή διεξαγωγή του προγράμματος εκπαίδευσης των προσφυγόπουλων.