Νέα μελέτη: Οι εντερόκοκκοι υπήρχαν πολύ πριν από τους δεινοσαύρους

Πριν από περίπου 450 εκατομμύρια χρόνια, πολύ πριν περπατήσουν οι δεινόσαυροι στη Γη, είχε κάνει την εμφάνισή του ο πρώτος πρόγονος των σημερινών εντερόκοκκων, μικροβίων που είναι υπερ-ανθεκτικά στα αντιβιοτικά και στα αντισηπτικά, κάνοντας δύσκολη τη ζωή των νοσοκομείων.

Αυτό είναι η εκτίμηση μιας νέας αμερικανικής επιστημονικής μελέτης, η οποία, γυρίζοντας πίσω το ρολόι, «ιχνηλάτησε» την καταγωγή των σημερινών σκληροτράχηλων και επικίνδυνων παθογόνων μικροοργανισμών. 

Οι εντερόκοκκοι είναι μικροοργανισμοί που κανονικά ζουν στο ανθρώπινο έντερο, αλλά επίσης μπορούν να προκαλέσουν δυνητικά επικίνδυνες λοιμώξεις στο αίμα, στο ουροποιητικό σύστημα και σε άλλα όργανα.

Οι ερευνητές των πανεπιστημίων Χάρβαρντ και ΜΙΤ, με επικεφαλής την ειδική στη γενετική των βακτηρίων δρα 'Ασλι Έρλ του κοινού Ινστιτούτου Broad, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό κυτταρικής βιολογίας "Cell", ανέλυσαν το γονιδίωμα του εντερόκοκκου, ανατρέχοντας στο εξελικτικό παρελθόν του.

Η γενετική ανάλυση αποκάλυψε ότι ο πρόγονος των εντερόκοκκων «έσκασε μύτη» πριν από 425 έως 500 εκατ. χρόνια, σε μια εποχή που άρχιζαν να έρπουν τα πρώτα ζώα στην ξηρά, έχοντας βγει από τη θάλασσα. 

Τότε προφανώς ο εντερόκοκκος τρύπωσε στο σώμα τους και, στην μακραίωνη πορεία του, απέκτησε νέα γονίδια και τις άκρως ανθεκτικές ιδιότητές του, με συνέπεια η αντίστασή του στα αντιβιοτικά να αποτελεί σήμερα επείγον πρόβλημα δημόσιας υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο. 

Περίπου το 5% των ασθενών στα νοσοκομεία αναπτύσσουν κατά την παραμονή τους τέτοιες ανθεκτικές λοιμώξεις.

Τα βακτήρια εμφανίσθηκαν σχεδόν πριν από τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια, ενώ τα πρώτα ζώα πριν από 542 εκατομμύρια χρόνια μέσα στη θάλασσα. 

Καθώς τα πρώτα ζώα ζούσαν μέσα σε μια θάλασσα γεμάτη βακτήρια, τα τελευταία έμαθαν να ζουν μέσα και πάνω στα ζώα, πότε βοηθώντας τα (π.χ. να διασπάσουν την τροφή) και πότε αρρωσταίνοντάς τα. Όταν, 100 εκατ. χρόνια αργότερα, τα ζώα έκαναν τη μεγάλη έξοδο από τα νερά προς τη στεριά, πήραν μαζί τους τα μικρόβια.

Οι εντερόκοκκοι ζουν μέσα στα περισσότερα - αν όχι όλα- τα σημερινά ζώα της ξηράς. Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, πιθανότατα ζούσαν επίσης στο έντερο όλων σχεδόν των ζώων που υπήρξαν κάποτε (των δεινοσαύρων συμπεριλαμβανομένων) και τα οποία σήμερα έχουν πια εξαφανισθεί. Κάθε φορά που εμφανιζόταν μια νέα κατηγορία ζώων, έκανε την εμφάνισή του κι ένα νέο είδος εντερόκκοκου, που θα συμβίωνε με τα νέα ζώα.

Με τόση εξελικτική «προϋπηρεσία», δεν είναι παράξενο που οι εντερόκοκκοι τα βγάζουν σήμερα πέρα με τα αντισηπτικά και τα αντιβιοτικά...