Χάλοουιν: Η παράξενη ιστορία μιας παράξενης γιορτής

από **domer** 1/11/2013, 12:44 am

Tο Χάλοουιν είναι η γιορτή, όπου τα μικρά παιδιά ντυμένα φαντάσματα έχουν την ευκαιρία να τριγυρνάνε στους δρόμους και να ζητάνε γλυκά τρομάζοντας τους ανυποψίαστους στο δρόμο. Αν και οι περισσότεροι από εμάς έχουν στο μυαλό τους το Χάλοουιν ως την αμερικανική εμπορική γιορτή των τρομακτικών κοστουμιών, των κολοκύθων και των στοιχειωμένων σπιτιών, η ιστορία του είναι πολύ πιο πλούσια και έρχεται από τα βάθη της ιστορίας.

Το Χάλοουιν, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του LiveScience.com, συνδέεται με την ιστορία μιας κέλτικης γιορτής, που ονομαζόταν «Samhain» («τέλος καλοκαιριού» στα Κέλτικα, προφέρεται Σανγουιν) και γινόταν, σύμφωνα με τους ερευνητές, πριν από 2.000 χρόνια σε ημερομηνία που σήμερα αντιστοιχεί στην τελευταία ημέρα του Οκτωβρίου. Αν και υπάρχουν κενά στα ιστορικά αρχεία που αναφέρονται σε αυτό το φεστιβάλ, οι ιστορικοί θεωρούν ότι επρόκειτο για μια ετήσια γιορτή στο τέλος του έτους της συγκομιδής της σοδειάς, όπου οι χωρικοί εξασφάλιζαν τα τρόφιμα για το χειμώνα. Η παγανιστική περιελάμβανε κάποιες θρησκευτικές και μεταφυσικές τελετουργίες, ωστόσο τίποτα δεν φαίνεται να ξεπερνούσε τα όρια.

Σύμφωνα με τον Νίκολας Ρότζερς, καθηγητή ιστορίας του Πανεπιστημίου του Γιορκ, «...δεν υπάρχει κάποια ουσιαστική απόδειξη ότι η γιορτή του Χάλοουιν ήταν αφιερωμένη στους νεκρούς ή στη λατρεία των προγόνων, παρά τις απόψεις κάποιων Αμερικανών λαογράφων, ορισμένοι από τους οποίους υποστηρίζουν ότι ήταν αφιερωμένο στον Σαμάν τον θεό των νεκρών. Το Σανγουίν είχε περισσότερο σχέση με την αλλαγή των εποχών παρά με τον θάνατο και το κακό...».

Μολονότι δεν διαπιστώνεται κάποια ουσιαστική σύνδεση μεταξύ Χάλοουιν και Σανγουίν, πολλοί πιστεύουν ότι η μέρα των Αγίων Πάντων που γιορτάζεται την 1η Νοεμβρίου και του Σανγουίν τα οποία ήταν κοντά χρονικά συνδέθηκαν και δημιουργήθηκε η γιορτή που ονομάστηκε Χάλοουιν. Οι ιερείς των Κελτών φορούσαν δέρματα και κεφάλια ζώων κατά τη διάρκεια των τελετών του Σανγουίν, το οποίο πιθανόν συνετέλεσε στο γεγονός ότι οι οικογένειες αργότερα ντύνονται με διάφορες στολές.

Η παράδοση που θέλει το Χάλοουιν γιορτή κατά την οποία τα παιδιά κάνουν φάρσες και αταξίες έχει τις ρίζες της στα τέλη του 1800. Στις Η.Π.Α και στον Καναδά τα παιδιά την περίοδο του Χάλοουιν, πετούσαν αυγά στις πόρτες των σπιτιών έκαναν ζημιές και τρόμαζαν τον κόσμο. Εντούτοις, τις δεκαετίες του 1920 και 1930 το Χάλοουιν μετατράπηκε σε ένα μεγάλο, θορυβώδες πάρτυ και οι βανδαλισμοί έγιναν πιο σοβαροί. Με σκοπό τη αποτροπή των καταστροφών των περιουσιών τους, οι γονείς και οι τοπικές αρχές προσανατόλισαν τα παιδιά στο να ζητούν γλυκά από τους ιδιοκτήτες των σπιτιών, περιορίζοντας έτσι τα περιστατικά των βανδαλισμών.

Παλιά έθιμα, δοξασίες και σύγχρονο Χάλοουιν

Στο πέρασμα των αιώνων, μεταφυσικά όντα όπως οι μάγισσες και οι νεράιδες έγιναν βασικά στοιχεία του Χάλοουιν, ενώ πάνω από έναν αιώνα στην Ιρλανδία θεωρείται ότι είναι η εποχή όπου οι νεκροί επιστρέφουν στα παλιά λημέρια τους. Επιπλέον πολλά έθιμα της γιορτής σχετίζονται με την πρόβλεψη του μέλλοντος. Οι συμμετέχοντες γεμίζουν κουβάδες με νερό και μήλα και λέγεται ότι ο πρώτος που θα τραβήξει ένα μήλο χωρίς να χρησιμοποιήσει τα χέρια του είναι ο πρώτος που θα παντρευτεί. Ένα άλλο έθιμο θέλει τα νεαρά κορίτσια να κοιτάζουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη τα μεσάνυχτα υπό το φως ενός κεριού περιμένοντας να εμφανιστεί το πρόσωπο του μελλοντικού τους συζύγου.

Όσον αφορά το μοντέρνο Χάλοουιν, ο λαογράφος Τζακ Σαντίνο υποστηρίζει ότι «...τα έθιμα του Χάλοουιν ήρθαν στην Βόρεια Αμερική από τους πρώτους Ιρλανδούς μετανάστες. Αν και η γιορτή ήταν γνωστή από την εποχή της αποικιοκρατίας, από τα μέσα του 20ου αιώνα έγινε ουσιαστικά μια παιδική γιορτή...». Από εκείνη την εποχή η απήχηση του Χάλοουιν εξαπλώθηκε εφ’ όσον έπαψε σταδιακά να είναι μια αμιγώς παιδική γιορτή, καθώς ενήλικες άρχισαν να συμμετέχουν, ενώ εντάχθηκε στα σχολεία και στα πανεπιστήμια.

Κάποιοι ευαγγελιστές θεωρούσαν ότι το Χάλοουιν ήταν σατανιστική γιορτή λόγω του παγανιστικού της χαρακτήρα. Όμως οι αρχαίοι Κέλτες δεν λάτρευαν ή τιμούσαν κάποιον θεό που προσομοίαζε στον διάβολο με τη χριστιανική έννοια, ενώ το αρχαίο αυτό κέλτικο φεστιβάλ είχε εξαφανιστεί πολύ καιρό πριν από το κυνήγι μαγισσών που πραγματοποιήθηκε από την καθολική εκκλησία.

ΠηΓη tvxs.gr Επιμέλεια Νικολέττα Ρούσσου