Συμπλήρωση 111 ετών από την εξέγερση στο Κιλελέρ

από Επισκέπτης 6/3/2021, 12:18 pm

Συμπλήρωση 111 ετών από την εξέγερση στο Κιλελέρ Kpitol10

Πέρασαν 111 χρόνια από τα αιματηρά επεισόδια της 6ης Μαρτίου του 1910 με αφορμή το αγροτικό ζήτημα στη Θεσσαλία. Το έναυσμα δόθηκε από το χωριό Κιλελέρ στη Λάρισα και η εξέγερση επεκτάθηκε και σε άλλες περιοχές.

Το αγροτικό ζήτημα ήταν αποκύημα της ένταξης της περιοχής στην Ελλάδα το 1881. Οι κολίγοι, τα δικαιώματα των οποίων δεν αναγνωρίσθηκαν κατά την προσάρτηση, εξεγείρονται κατά των τσιφλικάδων που είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι.

Εφαρμόζοντας το βυζαντινορωμαϊκό δίκαιο, που ίσχυε στην Παλαιά Ελλάδα, οι πολιτικοί της περιόδου εκείνης παραχώρησαν επί της ουσίας στους Έλληνες τσιφλικάδες (σ.σ. οι οποίοι διαδέχτηκαν τους Οθωμανούς) την πλήρη κυριότητα των τσιφλικιών, καθιστώντας τους κολίγους ως δουλοπάροικους. Με βασικό αίτημα την απαλλοτρίωση της γης και η διανομή των τσιφλικιών στους καλλιεργητές της, οι κολίγοι στις 6 Μαρτίου διοργανώνουν πανθεσσαλικό συλλαλητήριο στη Λάρισα. Εκείνη την ημέρα στη Βουλή θα συζητούνταν το αγροτικό σχέδιο νόμου.

Στην πόλη συγκεντρώθηκαν μαζικά διαδηλωτές από πολλά χωριά της Θεσσαλίας. Στον σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ, δεκάδες χωρικοί θέλησαν να επιβιβασθούν σε τρένο χωρίς να πληρώσουν εισιτήριο. Ο διευθυντής των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων αρνήθηκε να τους επιτρέψει κάτι τέτοιο. Η απόφαση αυτή προκάλεσε την οργή των χωρικών που ξεκίνησαν να λιθοβολούν τον συρμό, σπάζοντας τα τζάμια των βαγονιών.

Το τρένο απομακρύνθηκε, αλλά σε απόσταση ενός χιλιομέτρου επαναλαμβάνονται οι ίδιες σκηνές από ομάδα 800 χωρικών. Οι άνδρες της στρατιωτικής δύναμης που ευρίσκοντο εντός του τρένου και μετέβαιναν στη Λάρισα για το συλλαλητήριο, διατάχθηκαν από τον επικεφαλής τους να πυροβολήσουν στον αέρα για εκφοβισμό. Οι χωρικοί εξαγριώνονται και τους επιτίθενται με πέτρες και ξύλα. Οι στρατιώτες πυροβολούν εκ νέου με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο ή κατ' άλλους τέσσερις χωρικοί και να τραυματισθούν πολλοί. Ανάλογα επεισόδια έγιναν και στο χωριό Τσουλάρ (σήμερα Μελία), με δύο νεκρούς χωρικούς και 15 τραυματίες.

Οι συμπλοκές μεταξύ άοπλων διαδηλωτών και δυνάμεων καταστολής επεκτάθηκαν και στη Λάρισα, όταν οι αγρότες πληροφορήθηκαν τα αιματηρά επεισόδια στο Κιλελέρ και το Τσουλάρ. Δύο κολίγοι έπεσαν νεκροί, όταν το ιππικό ανέλαβε δράση. Το συλλαλητήριο έγινε, τελικά, με ειρηνικό τρόπο στις 3 το μεσημέρι στην Πλατεία της Θέμιδος.

Ο φοιτητής Γεώργιος Σχοινάς διάβασε το ψήφισμα της συγκέντρωσης, που απεστάλη στη Βουλή και την Κυβέρνηση. Οι αγρότες ζητούσαν άμεση ψήφιση του νομοσχεδίου για την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών, ενώ εξέφρασαν τη βαθιά λύπη και οδύνη τους «για την άδικον επίθεσιν κατά του φιλήσυχου και νομοταγούς λαού, ής θύματα υπήρξαν άοπλοι και αθώοι λευκοί σκλάβοι της Θεσσαλίας».

Για τις ταραχές στο Κιλελέρ, στο Τσουλάρ και τη Λάρισα, πολλά άτομα συνελήφθησαν και προφυλακίστηκαν. Αρκετοί αγρότες αθωώθηκαν στη συνέχεια με βουλεύματα, ενώ συνολικά 62 διαδηλωτές παραπέμφθηκαν σε δίκη. Αθωώθηκαν όλοι στις 23 Ιουνίου 1910, σε μια προσπάθεια εκτόνωσης της κατάστασης.

Η εξέγερση του Κιλελέρ ξεσήκωσε κύμα συμπάθειας σε όλη τη χώρα, ενώ αυξήθηκε η κοινωνική πίεση για την επίλυση του αγροτικού ζητήματος. Η πολιτική εξουσία δεν μπορούσε άλλο να κλείνει τα μάτια. Το πρώτο δειλό βήμα για τη λύση του προβλήματος έγινε το 1911 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που διαδέχθηκε τον Στέφανο Δραγούμη στην πρωθυπουργία. Πάρθηκαν ορισμένα νομοθετικά μέτρα υπέρ των κολίγων, αλλά απαλλοτριώσεις δεν έγιναν κι ένας λόγος ήταν οι πόλεμοι που ακολούθησαν. Μόνο μετά το 1923, όταν το πρόβλημα της αποκατάστασης των προσφύγων από την Μικρά Ασία έλαβε εκρηκτικές διαστάσεις, άρχισαν οι απαλλοτριώσεις τσιφλικιών σε μεγάλη κλίμακα.

Πηγή: ΑΠΕ -ΜΠΕ