Κύπρος: Μια μικρογραφία του καπιταλιστικού αδιέξοδου- "Να δεις τι σού'χω για μετά"

"Kαλώς ή κακώς ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου ήταν υπερδιογκωμένος. Καλώς ή κακώς..." λέει ο εκπρόσωπος της ΝΔ στην οθόνη πρωινής εκπομπής.
"Ειναι μια δύσκολη εξίσωση..." συνεχίζει ο διπλανός του.
"Πως γίνεται να βρεθούν 5,8 δις χωρίς να θιχτούν ούτε οι μικροί καταθέτες, ούτε οι μεγάλοι, ούτε οι Ρώσοι...κλπ. Όποιος το βρει ας έρθει να πάρει το Νόμπελ." λέει κάποιος άλλος.
"Η ΕΕ και το eurogroup δείχνει ελαστικότητα και αφήνει την Κύπρο να αποφασίσει πως θα λύσει το πρόβλημά της" σημειώνει ένας τρίτος. Και πράγματι το κάνει αυτό αφου δεν έχει λύση.

Κι εσύ κάθεσαι και προσπαθείς να βρεις άκρη σε άλλο ένα χάος, όταν πριν λίγους μήνες όλοι οι "αρμόδιοι" εκεί και αλλού διαβεβαίωναν με απόλυτη σιγουριά ότι "δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα" και καμιά σχέση με τους άλλους loosers, την Ελλάδα την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ισπανία που τα είχαν κάνει θάλασσα.

Προσπαθείς να βάλεις μια τάξη.
Καλά, σκέφτεσαι, δεν αποφάσισε ολόκληρο eurogroup το Σάββατο αξημέρωτα ότι η λύση είναι το ξαφνικό "κούρεμα"; Δε βγήκαν ηγέτες και ειδικοί και είπαν πως είναι σωστή η σκληρή απόφαση; Τωρα τι γίνεται και ξαφνικά όλοι λενε ότι είναι λάθος; Πήραν δηλαδή μια "σωστή" απόφαση για να σώσουν την Κύπρο, που όμως ήξεραν ότι είναι λάθος και καταστροφή για Κύπρο και ΕΕ... αλλά δε γινόταν αλλιώς; Κι έτσι ξανασκέφτονται κάποια άλλη "λύση" που μπορεί να είναι πιο "λάθος", αλλά που μπορεί να βγει σωστή;
Παρά το ότι μπορεί να όλο αυτό το σκεπτικό να φαίνεται χαοτικό ή και εντελώς ηλίθιο, είναι ακριβώς έτσι.
Και πως λέγεται όλο αυτό;
Με μια λέξη λέγεται Καπιταλισμός και καπιταλιστική διαχείριση της οικονομίας. Που σημαίνει βγάζουμε σήμερα όσα πιο πολλά κέρδη μπορούμε, δίνοντας μια προσωρινή λαμπερή εικόνα "υγείας" κι ευημερίας, κι αύριο... βλέπουμε. Τα κέρδη τα μοιραζόμαστε "επί τόπου", εμείς που έχουμε την εξουσία, και τις ζημίες θα τις διαχειριστεί... το μέλλον. Τόσο σοβαρή και υπεύθυνη σκέψη. Αυτό συμβαίνει παντού, αυτό συνέβη στις ΗΠΑ, την Ισλανδία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, αυτό έγινε και στην Κύπρο. Και που να δεις τι σού'χω για μετά...

Ας το πάρουμε στα γρήγορα από την αρχή.
Καλά τώρα το είδαν ότι ο τραπεζικός τομέας είναι "καλώς ή κακώς" υπερβολικός (8 φορές το ΑΕΠ!). Τώρα αποφάσισαν να κλάψουν και οι "ειδικοί" της Κύπρου και της ΕΕ που έκαναν τα στραβά μάτια στους τραπεζίτες φίλους-συνεταίρους τους, και οι μεγαλοκαταθέτες Ρώσοι που τόσα χρόνια ζούσαν από αυτό;
Και εντάξει στην Κύπρον που οι Τράπεζες ήταν 8 φορές το ΑΕΠ, το Λουξεμβούργο που οι τράπεζες είναι 20 φορές το ΑΕΠ δεν τους ενοχλεί; Όταν σκάσει εκεί τι θα κάνουν; Θα δουν... Εξουσία είναι, κάτι καλό θα σκεφτούν. Αυτός είναι ο καπιταλισμός.

Η αλήθεια πάντως για την Κύπρο είναι ότι δεν υπάρχει λύση όπως είναι τα πράγματα. Αν δεν αγγίξουν τις καταθέσεις ως 100000 δε βγαίνουν τα νούμερα που θέλει η ΕΕ, εκτός αν βάλουν "φορολογία" πάνω από 15% στις μεγάλες καταθέσεις. Τότε όμως και η Ρωσία θα αντιδράσει(ποιος ξέρει πως αφού δεν είναι λίγα τα χαρτιά της Ρωσίας εναντίον της ΕΕ και της Κύπρου) αλλά και πολλοί άλλοι μεγαλοκαταθέτες θα δυσαρεστηθούν και "θα χάσουν την εμπιστοσύνη τους". Σε τέτοια περίπτωση η Κύπρος, που η οικονομία της βασίζεται στις Τράπεζες(καταθέσεις, επενδύσεις και στον τουρισμό "καλώς ή κακώς", καθαρίζει και γυρνάει έναν αιώνα πίσω.
Αν πάρουν από τους κάτω των 100000 (ας ξεχάσουμε για λίγο τον τρόπο που πάρθηκε η απόφαση απο το eurogroup και τώρα ακόμη την ψάχνουν) τότε η ΕΕ που μόλις πριν 4-5 χρόνια εγγυήθηκε τις καταθέσεις αυτές για να σωθεί από τον πανικό της κρίσης στις ΗΠΑ, δίνει σήμα ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί τίποτα και ο πανικός των πολλών μπορεί ανα πάσα στιγμή να την πνίξει. Το bank run είναι προ των πυλών.

Μία κρίση πίσω από όλες τις κρίσεις

Λένε και πάλι οτι η Κύπρος είναι μοναδική και ξεχωριστή περίπτωση που χρεοκόπησε λόγω του κουρέματος των ελληνικών ομολόγων που επιβάρυνε τις Τράπεζες. Η Ελλάδα όμως, όπως λένε, επίσης "χρεοκόπησε λόγω Δημ.Χρέους και κρίσης κρατικών ομολόγων* που βάρυνε τις τράπεζες". Αλλά και η Ισπανία βρέθηκε στο γκρεμό λόγω των δανείων των Τραπεζών στον κατασκευαστικό τομέα που ήταν τελικά φούσκα. Η κρίση ομολόγων όμως όπως λένε απειλεί επίσης τις Ιταλικές τράπεζες και την Ιταλία. Η Ιρλανδία να θυμίσουμε ότι υπήρξε και αυτή θύμα του υπερδιογκωμένου τραπεζικού τομέα και "κακών" επενδύσεων των τραπεζών που πήραν όλη την οικονομία στο λαιμό τους.
Πίσω από όλα τα "επεισόδια" λοιπόν βρίσκεται η χρεοκοπία τραπεζών. Και οι τράπεζες, με τους γνωστούς και επώνυμους μεγαλομετόχους, δεν είναι παρά ο πυλώνας του καπιταλισμού που βρίσκεται στη δίνη μιας κρίσης υπερσυσσώρευσης.

Τι σημαίνει όμως χρεοκοπία των τραπεζών; Προσέξτε γιατί εδώ είναι όλο το ζουμί.
Σημαίνει απλά το εξής:
Οι τράπεζες, "καλώς ή κακώς", έχουν το δικαίωμα να δανείζουν από 10 έως 40 φορές τα ίδια κεφάλαιά τους(με βάση το "δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας"). Αν έχουν 10 δις ίδια κεφάλαια μπορούν να δανείσουν π.χ. 200δις!! Τα δάνεια είναι η "βασική περιουσία" των τραπεζών αφού θεωρούν βάσει συμβολαίων, ότι κάποια στιγμή αυτά θα πληρωθούν. Όταν όμως ένα μικρό τμήμα αυτών των δανείων δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί, το 5% (δηλ. 10 δις) ας πούμε, τότε η τράπεζα κοινώς βαράει κανόνι αφού πρέπει να βρει αυτά τα 10 δις και να τα βάλει πίσω για να καλύψει την τρύπα. Τα 10 δις αυτά έχουν γίνει πραγματικό χρήμα που κυκλοφορεί και πρέπει να καλυφθούν, αλλιώς το τραπεζικό σύστημα συνολικά εχει πρόβλημα.
Το 5% ζημιών λοιπόν είναι αρκετό για να χρεοκοπήσει μια τράπεζα! Το 5% είναι ένα πολύ μικρό ποσοστό, αφού όπως ακούμε στην Ελλάδα π.χ. το 17% των δανείων είναι στο κόκκινο(μή εξυπηρετούμενα)! Ποιος επέτρεψε να συμβαίνει κατι τέτοιο;; Μα οι ανάγκες κερδοφορίας του συστήματος.
Αυτό σημαίνει ότι όλο το Παγκόσμιο Τραπεζικό σύστημα είναι στον αέρα κυριολεκτικά. Σημαίνει ότι όλα αυτά που βλέπουμε γύρω, δεν είναι παρά επεισόδια του ίδιου σήριαλ που θα έχει όλο και πιο σκοτεινή συνέχεια. Το πλεονάζον υπερσυσσωρευμένο χρήμα ψάχνοντας διέξοδο κερδοφορίας το έριξε στις "σίγουρες επενδύσεις" στον τραπεζικό και χρηματοοικονομικό τομέα, που ήταν προστατευμένες από το σύστημα, και τώρα βιώνουμε τα αποτελέσματα.
Το "λογικό" και θεμιτό κατά τον καπιταλισμό κυνήγι του κέρδους βρήκε νόμιμη διέξοδο στον Τραπεζικό-χρηματιστικό τομέα. Όπως είναι φανερό μέτοχοι των Τραπεζών είναι όλοι οι πλούσιοι και υπερπλούσιοι του πλανήτη και όλες οι μεγάλες εταιρείες και μονοπώλια της γης. Έτσι αποκομίζουν ένα σημαντικό κομμάτι των κερδών τους τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτή ήταν η λογική εξέλιξη του καπιταλισμού που είχε ήδη προ πολλών δεκαετιών προβλεφθεί από το Μαρξισμό.
Με βάση τα παραπάνω, μπορούμε να καταλάβουμε ότι όλα όσα βλέπουμε γύρω είναι αποτελέσματα αυτού του τρόπου ανάπτυξης και κερδοφορίας που έχει επιλεγεί συνειδητά από τον καπιταλισμό συνολικά.
Επειδή πολλοί λένε ότι πλέον πρέπει να μπει μια τάξη σε όλα αυτά και να γυρίσουμε σε έναν "υγιή καπιταλισμό" θα πούμε ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Η εξέλιξη δεν γυρίζει πίσω. Η κερδοσκοπία είναι αναπόσπαστο κομμάτι του καπιταλισμού, υπάρχει στο DNA του και πριν την κρίση είχε εντελώς αθωωθεί και αποθεωθεί από τους θεωρητικούς του. Τώρα είναι αργά για δάκρυα. Εκτός από αυτό όμως από το 2008 ακούμε τέτοιες "λογικές φωνές" από αστούς οικονομολόγους, καπιταλιστές και θεωρητικούς, χωρίς όμως μετά από 5 χρόνια να έχουν κάνει το παραμικρό. Ισα -ίσα το αντίθετο συμβαίνει.
Το μέρος των κερδών που αποκόμιζε ο καπιταλισμός από την τραπεζική φούσκα, και τις άλλες φούσκες που ο ίδιος δημιούργησε βήμα-βήμα για να καλύψει τις ανάγκες κερδοφορίας του, δεν μπορεί να καλυφθεί από αλλού. Ειναι πια φανερό ότι ο καπιταλισμός όχι μόνο δεν προσπαθεί να αναπτύξει νέους τομείς και "παραγωγικές δυνάμεις" αλλά αντίθετα καταστρέφει τομείς, κεφάλαια, ανθρώπους κλπ. δηλαδή παραγωγικές δυνάμεις.

Κύπρος, μια ακραία μικρογραφία

Η Κύπρος δεν είναι παρά μια ακραία μικρογραφία του αδιέξοδου του Καπιταλιστικού τρόπου ανάπτυξης. Το πρόβλημα της Κύπρου δεν είναι τα 5,8 δις που λείπουν από τη δύσκολη εξίσωση. Αυτό που όλοι ξέρουν και λένε εκεί είναι το εξής απλό:
Τωρα ο τραπεζικός τομέας, όποια "λύση" κι αν επιλεγεί, θα καταστραφεί και θα συρρικνωθεί επειδή πρέπει, αλλά και επειδή χάνεται η εμπιστοσύνη των "επενδυτών", Ευρωπαίων ή ξένων. Πως μπορεί όμως, "ομαλά" και χωρίς τρομερές επιπλοκές, το μέγεθος "8 φορές το ΑΕΠ" να γίνει "ομαλά" "2 φορές το ΑΕΠ" (που πάλι είναι υπερβολικό); Τι μπορεί λοιπόν να αντικαταστήσει το τεράστιο κενό; Η βιομηχανία; Η γεωργία-κτηνοτροφία; Ο τουρισμός που έτσι κι αλλιώς βασιζόταν στο δανεισμό; Η απάντηση απλά δεν υπάρχει. Απουσία ψάλτου... βήξ.

Η ίδια ερώτηση υπάρχει συνολικά και για το καπιταλιστικό σύστημα.
Λένε ότι πρέπει να "εξορθολογιστεί" το τραπεζικό σύστημα που όλοι ξέρουν ότι είναι λάθος και οδηγεί σε αδιέξοδα και "φούσκες" κάθε είδους. Τι θα καλύψει όμως το κενό στις ανάγκες κερδοφορίας που θα προέκυπτε από έναν περιορισμό του τραπεζικού-χρηματιστικού τομέα(που δεν πρόκειται να συμβεί ούτε στη 2α παρουσία); Η "πράσινη ανάπτυξη"; Μην τρελαθούμε βέβαια...
Τι άλλο έχουν στο μυαλό τους άραγε;
Την επιστροφή στη στυγνή καταπίεση των εργαζόμενων άλλων εποχών που ήταν σκλάβοι χωρίς δικαιώματα; Σίγουρα. Ακόμη κι αυτό όμως, που έτσι κι αλλιώς δεν μπορεί να περάσει και να λειτουργήσει, δεν επαρκεί για να ικανοποιήσει τις τεράστιες ανάγκες κερδοφορίας που έχουν δημιουργήσει και που τώρα απειλούν να καταπιούν όλο το οικοδόμημά τους.
Τι άλλο μπορεί να σκέφτονται άραγε; Τον πόλεμο; Την άνευ όρων εξόντωση; Σίγουρα και αυτό.
Άλλωστε η αλυσίδα καπιταλισμός-κρίση-φασισμός-πόλεμος υπάρχει πάντα στο συρτάρι της ιστορίας. Εκτός αν κάποιοι κάποια στιγμή χαλάσουν τη σειρά.

Το ζήτημα φυσικά για μας δεν μπορεί να είναι το τι σκέφτονται αυτοί αλλά το τι σκεφτόμαστε εμείς. Και το ερώτημα για μας είναι:
Πότε θα αρχίσουν τεράστιες μάζες εργαζόμενων να καταλαβαίνουν που πάνε τα πράγματα και να σκέφτονται σοβαρά την ανατροπή του καπιταλισμού;

* Η "κρίση των ομολόγων" όπως την ονόμασαν, έχει την αιτία και την αρχή της στην κρίση του 2008 στις ΗΠΑ. Τότε οι "επενδυτές" των αγορών, χαμένοι από το σπάσιμο της φούσκας εκεί αλλά και βλέποντας την αβεβαιότητα που ερχόταν στις αγορές προσπάθησαν να αποκτήσουν ρευστότητα αλλά και να διασφαλίσουν τις θέσεις τους από πιθανές επισφαλείς τοποθετήσεις που θα εμφάνιζαν ρίσκο. Έτσι τα ομόλογα κρατών που είχαν "υψηλό Δημ. Χρέος"(όπως η Ελλάδα που είχε χρέος 115%) και που ως εκείνη τη στιγμή το θεωρούσαν ασφαλές και βιώσιμο(αυθαίρετα ως το 120%) βγήκαν στο σφυρί. Πουλώντας όμως ομόλογα οι "επενδυτές"(οίκοι,τράπεζες κλπ), συνειδητά ή ασυνείδητα, ανέβασαν το κόστος δανεισμού αυτών των χωρών και έτσι έκαναν τα χρέη τους "μη βιώσιμα" με αποτέλεσμα να φτάσουμε εδώ.

ΠηΓη giorgossarris.blogspot.gr