"Μακεδονικό": Ένα γεύμα αλλιώτικο από τ' άλλα

Την ώρα που το αποκαλούμενο «Σκοπιανό» προσλαμβάνει διαστάσεις μείζονος αντιπαράθεσης μεταξύ της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης (το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στα Σκόπια), ένας μη πολιτικός παράγων αλλά με σαφή πολιτική άποψη, ο «χρήσιμος απρόβλεπτος», ανέλαβε να διαδραματίσει τον ρόλο της γέφυρας μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων με μοναδικό στόχο να ξεπαγώσει το κλίμα και να δημιουργηθούν συνθήκες ψύχραιμου διαλόγου. 

Πολλά χρόνια μετά το περίφημο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης με τον μακαριστό Χριστόδουλο να

σείει τα λάβαρα της Ελληνικής Ανεξαρτησίας και ένα εκατομμύριο κόσμος να εναντιώνεται στο όνομα «Μακεδονία» που διεκδικούσε η FYROM, οι συνθήκες στην περιοχή έχουν αλλάξει τόσο ώστε να επιβάλουν την δυναμική εξεύρεσης λύσης στο λεγόμενο ονοματολογικό ζήτημα.  

Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο άνθρωπος «Maverick», δηλαδή απρόβλεπτος, όσον αφορά τον εσωτερικό διάλογο για πολύ κρίσιμα ζητήματα της σύγχρονης ιστορίας του τόπου όπως Εβραϊσμός και Θεσσαλονίκη, σχέσεις Θεσσαλονίκης με το τουρκικό στοιχείο κλπ, ανέλαβε σε μία πολύ κρίσιμη στιγμή «να φιλοξενήσει» ατύπως την έναρξη ενός σύγχρονου διαλόγου μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων. Έτσι προέκυψε το περίφημο γεύμα με τον ηγέτη της γειτονικής βαλκανικής χώρας κ. Ζάεφ.

Αυτό δεν έγινε από μόνο του. Μία σειρά από ενδείξεις έχουν εδώ και καιρό αποκαλύψει τις ανησυχίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ για την κατάσταση που επικρατεί στα Δυτικά Βαλκάνια. Από την ΠΓΔΜ και το Κόσοβο, τη Βοσνία αλλά και τις τεταμένες σχέσεις μεταξύ Σλοβενίας και Κροατίας, με μία Σερβία η οποία επιχειρεί να ακολουθήσει τον πολύ δύσκολο δρόμο της ισορροπίας μεταξύ της Δύσης και της Μόσχας, το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ επανέρχεται στην κορυφή της διεθνούς ατζέντας με χρονικό ορίζοντα τον Ιούλιο του 2018 και την Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. Είναι σαφές πως η Συμμαχία καθώς και ο ευρωπαϊκός παράγων συνολικά επιθυμούν την ενσωμάτωση της FYROM στους δυτικούς θεσμούς και μάλιστα χωρίς χρονοτριβή. Η αλλαγή πολιτικής ηγεσίας μετά τις εκλογές στην ΠΓΔΜ και η επανάκαμψη των κεντροαριστερών πολιτικών δυνάμεων ανοίγουν τον δρόμο, ή μάλλον την προοπτική, για μία επίλυση της ιστορικής εκκρεμότητας με την Ελλάδα. 

Η νέα πραγματικότητα δεν διέφυγε της προσοχής του βρετανικού Guardian, ο οποίος σε ανταπόκριση από την Αθήνα που υπογράφει η Έλενα Σμιθ δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην σημειολογία του γεύματος μεταξύ των κ.κ. Μπουτάρη και Ζάεφ. Η Έλενα Σμιθ η οποία συζήτησε με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης καταγράφει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που είτε ως συνθηματολογία, είτε ως ανακλαστικά, είτε ως ιστορικά ασύμμετρες απώλειες έχουν στοιχειώσει όχι μόνο τις σχέσεις μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων αλλά το σύνολο σχεδόν των διαβαλκανικών σχέσεων 117 χρόνια από τους Βαλκανικούς Πολέμους και την αποσύνθεση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς την ψύχραιμη παρατηρητικότητα των Βρετανών των οποίων ως ένα σημείο δημιούργημα είναι ο σύγχρονος γεωπολιτικός χάρτης των Βαλκανίων. 

Γράφει λοιπόν ο Guardian στο άρθρο που τιτλοφορείται «Μετά από 2.300 χρόνια, το πνεύμα του ήρωα πολεμιστή πλανάται πάνω από την ειρηνευτική προσπάθεια για τη Μακεδονία»:

«Δεν ήταν συνηθισμένο γεύμα ούτε για τον δήμαρχο της Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη ούτε για τον φιλοξενούμενό του, τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ. Οι δύο άντρες έστειλαν το μήνυμα ότι οι παλιές εχθρότητες ανήκουν στο παρελθόν, όπως και η εθνικιστική ρητορεία, που έχει φέρει στα μαχαίρα για πάνω από ένα τέταρτο του αιώνα την Ελλάδα με τον βόρειο γείτονά της.

»H απόφαση του Ζάεφ να περάσει την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στη Θεσσαλονίκη είναι άλλη μια ένδειξη ότι τα αισθήματα αλλάζουν και, όπως λένε αξιωματούχοι του κυβερνητικού συνασπισμού στην Ελλάδα, απόδειξη ότι η κόντρα που φέρεται να έφερε κάποτε στο χείλος της σύρραξης τους γείτονες -και μπλοκάρισε το 2008 την είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ- θα λυθεί σύντομα», γράφει ο Guardian. Και παραθέτει δηλώσεις του Πάνου Σκουρλέτη: «Θέλουν να το λύσουν και πιστεύω ότι θα λυθεί το 2018. Αν όχι τώρα, τότε πότε;».



H βρετανική εφημερίδα σημειώνει ότι σε πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη ο Ζόραν Ζάεφ είπε ότι η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνησή του είναι έτοιμη να παραιτηθεί από «την ιδιοκτησία του ανθρώπου που κάποτε κυβέρνησε το αρχαίο βασίλειο της Μακεδονίας», όπως αναφέρει. «”Εγκαταλείπω τον ισχυρισμό ότι η Μακεδονία είναι ο μοναδικός κληρονόμος του Αλεξάνδρου. Η ιστορία δεν ανήκει μόνον σ’ εμάς, αλλά και στην Ελλάδα και σε πολλές άλλες χώρες”, είπε. Και αποκήρυξε την εκστρατεία του εθνικιστή προκατόχου του, Νίκολα Γκρούεφσκι, που όρθωσε ένα πελώριο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και έδωσε το όνομα του στρατηλάτη στο αεροδρόμιο, αυτοκινητόδρομο και στάδια της ΠΓΔΜ πυροδοτώντας τις κατηγορίες στην Αθήνα ότι τα Σκόπια κλέβουν σύμβολα και ήρωες της αρχαίας Ελλάδας για να υποστηρίξουν την αξίωσή τους για το όνομα.»

Και συνεχίζει: «Η Realpolitik και οι φόβοι της ρωσικής ανάμειξης στα Βαλκάνια φαίνεται ότι έχουν επικρατήσει. Η κόντρα [των δύο χωρών] ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ενσωμάτωση της φτωχής “Μακεδονίας” στη Δύση. Ο ένθερμος φιλοευρωπαίος Ζάεφ έχει καταστήσει προτεραιότητα την εισδοχή στην ΕΕ. Η Ελλάδα, που διέρχεται οικονομική κρίση το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας, θα βγει κερδισμένη αν αποκατασταθεί η σταθερότητα στην περιοχή.

Σε μια κίνηση που εκλήφθηκε ως μεγάλος συμβιβασμός η Αθήνα ανακοίνωσε ότι θα αποδεχθεί ένα σύνθετο όνομα που θα μπορεί να περιέχει τον όρο Μακεδονία.

Οι προτάσεις τροποποίησης του ονόματος έχουν περιλάβει γεωγραφικούς προσδιορισμούς όπως "Άνω", "Νέα" ή "Βόρεια" Μακεδονία. Ως επί το πλείστον, οι Έλληνες επιμένουν να αποκαλούν Σκόπια την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (Fyrom) και Σκοπιανούς τα δύο εκατομμύρια του πληθυσμού της.

Πριν από 25 χρόνια πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες βγήκαν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης φωνάζοντας “Η Μακεδονία είναι ελληνική!”. Τώρα η πόλη υποδέχεται ως τουρίστες τους Σλάβους γείτονες. “Τυφλωθήκαμε για πολύ μεγάλο διάστημα από αυτή την εθνικιστική τρέλα και τη λαϊκίστικη προπαγάνδα”, λέει ο δήμαρχος. «Θα πάω τον Ζάεφ στην καλύτερη ψαροταβέρνα και αναμφίβολα ο Μέγας Αλέξανδρος θα είναι κομμάτι της κουβέντας μας, αλλά προτεραιότητά μου θα είναι να διασφαλίσω επίσης ότι θα περάσει καλά ο φιλοξενούμενός μου”» καταλήγει η ανταπόκριση της εφημερίδας.


Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ