Πώς επηρεάζει ο ήλιος τις παθήσεις του δέρματος

Ο ήλιος συχνά θεραπεύει κάποιες παθήσεις του δέρματος, όπως η ψωρίαση - μία αυτοάνοση ασθένεια που εμφανίζεται σε ανθρώπους με κληρονομική προδιάθεση, σε περιόδους στρες, με τη λήψη ορισμένων φαρμάκων (π.χ. για ψυχιατρικά ή καρδιολογικά νοσήματα) και η οποία εκδηλώνεται συνήθως με κόκκινες πλάκες που καλύπτονται από αργυρόχρωμο ή λευκό λέπι.

Ο ήλιος δρα ευεργετικά στην ψωρίαση, επειδή οι υπεριώδεις ακτίνες του επιβραδύνουν τη διαδικασία της ανανέωσης των επιδερμιδικών κυττάρων δρώντας ανοσοκατασταλτικά και ακόμη επειδή έχει μία ήπια αντιφλεγμονώδη δράση.

Ωστόσο ορισμένες μορφές ψωρίασης, όπως η φλυκταινώδης ή η ερυθροδερμική, μπορεί να επιδεινωθούν με τον ήλιο.

Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα που χαρακτηρίζεται από λιπαρό λέπι και ερυθρές πλάκες στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής, του προσώπου και του στήθους, επιδεινώνεται εξαιτίας της συναισθηματικής πίεσης, ενώ παρουσιάζει έξαρση τους χειμερινούς μήνες, κυρίως όταν υπάρχει δηλαδή κρύο και υγρασία. 

Αντίθετα, ο ήλιος και η θάλασσα προκαλούν ύφεση της νόσου.

Γενικά, οι δερματίτιδες βοηθιούνται από τον ήλιο, λόγω της ανοσοκατασταλτικής δράσης του.

Η ακμή είναι άλλη μια νόσος που βοηθά ο ήλιος, αφού μειώνει το προπιονικό βακτηρίδιο, μια από τις αιτίες που την προκαλούν. Επίσης το μαύρισμα έχει καλυπτική δράση, ενώ το θαλασσινό νερό ξεραίνει τις φλυκταινώδεις βλάβες.

Αρνητικές επιδράσεις...

Ο ήλιος μπορεί να επιδεινώσει ή και προκαλέσει υποτροπή κάποιων δερματικών νοσημάτων, όπως του απλού έρπη.

Ο απλός έρπης εμφανίζεται κατά κανόνα στα χείλη με τη μορφή φυσαλίδων, οφείλεται σε έναν ιό που είναι μεταδοτικός και όταν μολυνθούμε βρίσκεται στον οργανισμό μας και υποτροπιάζει όταν είμαστε κουρασμένοι, στρεσαρισμένοι ή έχουμε πυρετό.

Η ηλιακή ακτινοβολία, όμως, μπορεί να οδηγήσει στην υποτροπή του επιχείλιου έρπητα. Έτσι, κυρίως αν έχουμε εμφανίσει επιχείλιο έρπητα στο παρελθόν, θα πρέπει να χρησιμοποιούμε αντηλιακό στικ για τα χείλη με υψηλό δείκτη προστασίας.

Από τον ήλιο μπορεί να επιδεινωθεί και η λεύκη - μία αυτοάνοση δερματοπάθεια όπου για κάποιον άγνωστο λόγο ο ίδιος ο οργανισμός καταστρέφει ορισμένα μελανοκύτταρα και έτσι δεν παράγεται μελανίνη σε διάφορα σημεία του σώματος και έτσι το δέρμα ασπρίζει.

Αν και η ελεγχόμενη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία αποτελεί την κυριότερη θεραπευτική προσέγγιση για τη λεύκη, ένα σοβαρό ηλιακό έγκαυμα μπορεί να την επιδεινώσει.

Τόσο η λεύκη όσο και η ψωρίαση εμφανίζουν το επονομαζόμενο φαινόμενο Koebner που χαρακτηρίζεται από επέκταση της νόσου μετά από έγκαυμα ή τραυματισμό.

Θα πρέπει να προστατεύουμε τις περιοχές του δέρματος με λεύκη με ένα αντηλιακό υψηλού δείκτη προστασίας, ενώ οι πάσχοντες θα πρέπει να αποφεύγουν τον «δυνατό» ήλιο.

...και αλλεργικές

Ο ήλιος σε ορισμένους ανθρώπους μπορεί να προκαλέσει αλλεργία, η οποία εκδηλώνεται συνήθως λίγες ώρες έπειτα από την έκθεσή μας σε αυτόν. 

Η αλλεργία αυτή εκδηλώνεται με ερυθρότητα, οίδημα και φυσαλίδες κυρίως στα σημεία του δέρματος που είναι εκτεθειμένα (κατά κανόνα στο ντεκολτέ, τους ώμους, τα μπράτσα, το λαιμό και σπάνια στο πρόσωπο), αν και το εξάνθημα μπορεί να επεκτείνεται και στα προστατευμένα μέρη του δέρματος.

Η αλλεργία αυτή ονομάζεται πολύμορφο εκ φωτός ερύθημα και υποχωρεί όσο μαυρίζουμε, επανέρχεται όμως συχνά το επόμενο καλοκαίρι με τα πρώτα μπάνια.

Η λύση είναι να την προλάβουμε κάνοντας μέσα στο χειμώνα τα φωτοτέστ όπου ακτινοβολούμε σημεία του δέρματος με UVA & UVB ακτινοβολία αναπαράγοντας έτσι τη νόσο, αφού μια από τις δυο υπεριώδεις ακτίνες είναι που την προκαλεί.

Στη συνέχεια γίνεται φωτόλουτρα με την υπεριώδη ακτινοβολία στην οποία δεν έχει ο ασθενής αλλεργία, ούτως ώστε να απευαισθητοποιηθεί.

Υπάρχει όμως και η φωτοτοξική αντίδραση, όπου αναπτύσσεται έντονη ερυθρότητα που συχνά συνοδεύεται από πόνο και εμφανίζεται αποκλειστικά στα φωτοεκτεθειμένα μέρη.

Αυτή την αντίδραση την προκαλούν ορισμένα φάρμακα συστηματικά ή τοπικά όπως ρετινοειδή για τη θεραπεία της ακμής ή της ψωρίασης, αντινεοπλασματικά, ορισμένα διουρητικά κ.α.

Για να απολαμβάνουμε λοιπόν τον ήλιο χωρίς άμεσες ή απώτερες συνέπειες χρειάζεται προσοχή και τήρηση των κανόνων προστασίας.