Ανησυχία στη Βοσνία για τα ραδιενεργά απόβλητα της Κροατίας

Οι Αρχές στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη αποφάσισαν να αντιδράσουν στις αναγγελίες ότι η Κροατία ενδέχεται να δημιουργήσει στην περιοχή Τργκόβσκα Γκόρα χώρο απόθεσης ραδιενεργών αποβλήτων, ανακοινώθηκε από το Συμβούλιο υπουργών της Βοσνίας.

Με αφορμή την πληροφορία, ότι επανήλθε στην επικαιρότητα το ζήτημα της απόθεσης ραδιενεργών αποβλήτων στην περιοχή που βρίσκεται ακριβώς στα σύνορα Βοσνίας - Ερζεγοβίνης και Κροατίας, ο προεδρεύων του Συμβουλίου υπουργών Ντένις Ζβίζντιτς ανέθεσε στο υπουργείο Εξωτερικού Εμπορίου και Οικονομικών Σχέσεων με τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη να αντιδράσει άμεσα.

Ο κ. Σάροβιτς συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη με εκπροσώπους των αρχών της Κροατίας, στην οποία θα συμμετάσχουν εκπρόσωποι των κυβερνήσεων της Κροατο-Μουσουλμανικής Ομοσπονδίας και της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας και το Συμβούλιο υπουργών της Βοσνίας, στην επόμενη συνεδρίασή του, θα έχει συνολική πληροφόρηση και θα αποφασίσει για τα επόμενα βήματα.

"Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο, η Κροατία έπρεπε να υποβάλει έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την επιλογή της περιοχής Τργκόβσκα Γκόρα ως θέση για απόρριψη ραδιενεργών αποβλήτων και η Βοσνία έπρεπε να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, κάτι που δεν έχει γίνει σε αυτή την περίπτωση" αναφέρεται σε ανακοίνωση του γραφείου του προεδρεύοντος του Συμβουλίου των Υπουργών, όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο.

Επικεφαλής έξι δήμων της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, τον Απρίλιο, υπέγραψαν κοινή επιστολή, στην οποία εκφράζουν τη διαμαρτυρία τους για το ενδεχόμενο δημιουργίας χώρου απόρριψης ραδιενεργών αποβλήτων στην περιοχή Τργκόβσκα Γκόρα.

Στην επιστολή τους, οι δήμαρχοι Νόβι Γκραντ, Κοστάινιτσα, Μπόσανσκα Κρούπα, Μπούζιμ, Γκάζιν και Βέλικα Κλάντουσα τονίζουν ότι θα επιβαρυνθεί το περιβάλλον στην όχθη του ποταμού Ούνα στη βοσνιακή επικράτεια και η υγεία των κατοίκων της περιοχής.

"Θεωρούμε ότι είναι ανεπίτρεπτο, ένα σύγχρονο κράτος, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να παραβιάζει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση και τους ευρωπαϊκούς νόμους σε βάρος των πολιτών του, αλλά και των πολιτών της γειτονικής Βοσνίας - Ερζεγοβίνης. Η Κροατία, με την απόφασή της, με την οποία επέλεξε ως χώρο απόθεσης ραδιενεργών αποβλήτων την περιοχή Τργκόβσκα Γκόρα στο δήμο Ντβορ, εν γνώσει της παραβίασε το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε διασυνοριακό πλαίσιο, το οποίο αφορά την υποχρέωση κοινοποίησης της απόφασης και ενεργούς συμμετοχής στη διαδικασία εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και των γειτονικών χωρών" αναφέρεται στην επιστολή των έξι δημάρχων, οι οποίοι ζήτησαν να αντιδράσουν οι αρχές της Βοσνίας σε επίπεδο οντοτήτων και σε κρατικό επίπεδο.

Η Κρατική Υπηρεσία Ραδιολογικής και Πυρηνικής ασφάλειας της Κροατίας ενημέρωσε πρόσφατα τη δημοτική αρχή της πόλης Ντβορ, ότι συμμετέχει στη διαδικασία επιλογής θέσης για το Κέντρο Διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων.

Η Κρατική Υπηρεσία επικαλέστηκε την εγκριθείσα στρατηγική διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων και αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων και, συνεπώς, εξετάζεται η Τργκόβσκα Γκόρα στη Μπανόβινα ως πιθανή τοποθεσία του μελλοντικού χώρου απόθεσης ραδιενεργών αποβλήτων.

Η στρατηγική, που υιοθετήθηκε τον Οκτώβριο του 2014, ορίζει ότι όλα τα τωρινά και μελλοντικά, ιατρικά και μη ιατρικά ραδιενεργά απόβλητα στην Κροατία, καθώς και ποσοστό από τα απόβλητα που προέρχονται από τον πυρηνικό σταθμό Κρσκο θα απορρίπτονται σε ένα σημείο, το οποίο δεν αναφέρεται.

Η Κροατία είναι υποχρεωμένη να μεριμνά για το ήμισυ των ραδιενεργών αποβλήτων και των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων που προς το παρόν αποθηκεύεται στο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας Κρσκο.

Το 1999, σε Χωροταξικό Σχέδιο της Κροατίας, η περιοχή Τργκόβσκα Γκόρα ορίστηκε ως η μοναδική τοποθεσία για τη δημιουργία χώρου απόθεσης χαμηλών και μεσαίων ραδιενεργών αποβλήτων, αλλά γρήγορα το σχέδιο εγκαταλείφθηκε, ύστερα από πιέσεις των Πρασίνων και των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης. Αλλά η τοποθεσία δεν διαγράφηκε από το χωροταξικό σχέδιο.

Υποχρέωση όλων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έως τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους, είναι να παρουσιάσουν εθνικά προγράμματα που θα περιλαμβάνουν συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με το πότε, πού και πώς θα γίνει η διαχείριση αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, εφαρμόζοντας τα υψηλότερα πρότυπα ασφάλειας.